Mâm cỗ Tết của người miền Trung mang giá trị văn hóa và truyền thống cao, không thể thiếu trong các bữa tiệc đón Tết. Các gia đình miền Trung luôn tận tâm chuẩn bị và bài trí mâm cỗ Tết đầy đủ và đẹp mắt, nhằm cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc và thành công trong năm mới, đồng thời tôn vinh các vị tổ tiên và ông bà.
Dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn các bí quyết và cách làm chi tiết để có thể tự tay chuẩn bị một mâm cỗ Tết thật thịnh soạn. Hy vọng những gợi ý này sẽ giúp ích cho các bạn trong việc tổ chức bữa cỗ Tết cho gia đình.
Khám phá nét đặc trưng và ý nghĩa của mâm cỗ miền Trung
Vài nét văn hóa ẩm thực và món ăn Tết miền Trung
Tết là thời điểm mà tất cả các gia đình trên mọi miền đất nước Việt Nam đều muốn trở về để thăm gia đình và người thân. Mọi người đều tất bật chuẩn bị mâm quả và mâm cỗ để cúng Tết. Vì thế, mâm cỗ ngày Tết mang giá trị vô cùng thiêng liêng và ý nghĩa.
Vậy ẩm thực Tết miền Trung là gì? Người dân miền Trung sống trong một môi trường khắc nghiệt với khí hậu và thời tiết thường xuyên biến đổi. Vì thế, họ luôn chia sẻ tất cả từ vật chất đến thực phẩm, và từ đó đã hình thành nên đặc trưng ẩm thực vô cùng khác biệt. Tinh thần tiết kiệm và tình yêu thương của con người miền Trung được thể hiện rõ nét.
Mâm cỗ miền Trung
Điều này thể hiện ở mâm cỗ ngày Tết của họ. Những món ăn sẽ được chia ra và sắp theo từng dĩa nhỏ, mỗi thứ một ít và bày trên một chiếc mâm tròn.
Ý nghĩa của mâm cỗ miền Trung ngày Tết
Mâm cỗ Tết miền Trung mang ý nghĩa Hòa soạn, bởi nó phản ánh những nét đặc trưng của lịch sử và văn hóa cổ xưa, với phong cách hoàng gia và phong thái của các vị vua chúa.
Ý nghĩa món ăn tết miền Trung – mâm cỗ miền trung
Tuy nhiên, với cuộc sống hiện đại ngày nay, việc bày biện mâm cỗ cũng tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, khẩu vị và thói quen sinh hoạt của từng gia đình, món ăn trên mâm cỗ có thể tăng hoặc giảm số lượng để phù hợp.
Tuy vậy, khi đến khoảnh khắc quan trọng nhất trong năm, mọi gia đình vẫn cố gắng chuẩn bị sao cho mâm cỗ đủ đầy và thịnh soạn nhất.
Các Món ăn tết, bánh tết miền Trung có gì?
Trong khi mâm cỗ miền Bắc đón xuân với bánh chưng xanh, thịt mỡ, dưa hành,.. và mâm cỗ miền Nam có các món ăn giản dị thịt kho trứng, canh khổ qua,.. thì trong mâm cỗ miền Trung cũng có nhiều món ăn truyền thống như bánh tét, nem chua, thịt ngâm mắm,….
Dưới đây sẽ là 6 món ăn ngày Tết có trong mâm cỗ của người miền Trung.
Bánh tét trong mâm tết và mâm cùng 30 tết miền Trung
Bánh tét là món ăn đặc trưng của ngày Tết miền Trung, giống như bánh chưng ở miền Bắc và bánh tét ở miền Nam. Tuy nhiên, bánh tét ở miền Trung có hương vị đậm đà hơn một chút và cũng là món bánh tết không thể thiếu trong mâm cỗ và bàn thờ, cũng như mâm cúng ngày 30 Tết.
Bánh tét không chỉ thể hiện sự thành kính của con cháu đối với ông bà và tổ tiên, mà nó còn tượng trưng cho mong muốn một năm mới đầy đủ, sung túc và ấm no.
Bánh tét có nhân gồm đậu xanh và thịt lợn được nấu chín, sau đó được gói trong lớp gạo nếp thơm và bọc bên ngoài bằng lá chuối xanh, tạo thành hình tròn hoặc dài theo chiếc đòn.
Bánh tét món tết miền Trung – mâm cỗ miền trung
Bạn có thể ăn kèm với các món chua dưa hành, củ kiểu để kích thích vị giác và món bánh tét sẽ ngon hơn rất nhiều.
Nem chua
Món nem chua được xem là đặc sản ở một số tỉnh miền Trung và không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết của người dân ở đây.
Để làm nem chua, thịt heo được xay nhuyễn, trộn với bì heo và các gia vị như tỏi, hành lá, tiêu, lá đinh lăng, sau đó ủ chua cho đến khi lên men và chín. Món nem sẽ được đặt lên mâm cỗ để cúng và dùng làm món ăn chính trong bữa ăn ngày Tết.
Nem chua món tết miền Trung – mâm cỗ miền Trung
Nem chua ngon nhất là ở Thanh Hóa, những cuộn nem hấp dẫn đẹp mắt, có vị chua chua, ngọt dịu và thanh hòa với một tý cay cay.
Thịt ngâm mắm
Món thịt ngâm mắm là món ăn đặc trưng và nổi tiếng của miền Trung. Để làm món này, thịt heo sẽ được chế biến cùng với nước mắm theo tỷ lệ nhất định và tảng thịt ba chỉ phải có tỷ lệ nạc và mỡ hoàn hảo.
Sau khi luộc, thịt sẽ được ngâm trong hỗn hợp nước mắm, đường, ớt, hành tỏi và các gia vị thơm cay. Thịt ngâm mắm càng được ngâm lâu thì càng thấm đượm gia vị, săn chắc và có màu sắc đẹp mắt.
thị ngâm trong mâm cỗ miền Trung
Món thịt ngâm mắm được người miền Trung giữ lại và dùng dần trong suốt Tết. Nó thường được ăn kèm với cơm hoặc cuốn bánh tráng, dùng để làm gỏi hoặc mồi nhắm khi uống rượu. Nó mang ý nghĩa của sự đoàn viên, hội ngộ trong ngày Tết khi gia đình, bạn bè và người thân quây quần bên nhau để thưởng thức món ăn này.
Món chả bò đặc sản tết miền Trung
Món chả bò được coi là một trong những đặc sản tết miền Trung và luôn xuất hiện trên mâm cơm cúng của người dân ở đây. Với hương vị cay của tiêu và thơm của tỏi, món chả bò này không quá nhiều dầu mỡ, làm cho nó trở thành một lựa chọn ưa thích vào những ngày lễ Tết.
Mỗi gia đình ở miền Trung thường chỉ cần mua 2-3 cây chả bò và bảo quản trong tủ lạnh. Khi tiếp khách, gia chủ có thể cắt khoanh chả bò tròn hình dĩa, kết hợp với dưa muối, nước tương hoặc nước chấm. Món ăn này còn tuyệt vời hơn khi được thưởng thức cùng với chén rượu nồng vào ngày Tết, mang đến sự đậm đà và đầy ấm áp.
Chả bò đặc sản tết miền Trung – mâm cỗ miền Trung
Dưa món
Viết lại: Giống như bánh chưng của miền Bắc và tôm khô củ kiệu của miền Nam, món ăn không thể thiếu khi ăn bánh tét miền Trung là dưa món.
Để làm dưa món, người miền Trung sử dụng các nguyên liệu đơn giản như củ cải, cà rốt, dưa leo, đu đủ, củ kiệu,… và chế biến rất công phu. Các nguyên liệu được nêm nếm và lên men cho có vị chua mằn mặn và cũng rất giòn.
Dưa món trong món tết miền Trung – mâm cỗ miền Trung
Dưa món cũng là một món không thể thiếu trên mâm cỗ trong những ngày Tết, thể hiện lòng thành kính của người miền Trung đối với tổ tiên và ông bà. Khi ăn kèm với lát bánh tét dẻo mềm, món dưa giòn mặn mà đậm vị tạo nên một hương vị đặc trưng, khó quên và đó chính là hương vị của Tết miền Trung.
Bánh tổ đặc sản bánh ngày tết miền Trung
Bánh tổ là món bánh không thể thiếu trong mâm cỗ Tết miền Trung, mang ý nghĩa biểu tượng cho sự may mắn và thịnh vượng của cả năm. Món bánh này thể hiện mong muốn của người miền Trung trong các dịp lễ Tết và có nguồn gốc văn hóa từ Trung Quốc. Bánh tổ được dùng để cúng ngày 30 giao thừa và bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết.
Bánh tổ đặc sản bánh tết miền Trung – mâm cỗ miền Trung
Bánh tổ được xem như là một loại bánh dính cao, được dành riêng cho việc cúng Táo Quân – vị thần giữ lửa cho gia chủ. Việc dâng bánh cho ông Táo có ý nghĩa là xin ông khi chầu Ngọc Hoàng không nói những điều không tốt, thay vào đó là những điều tốt đẹp, hạnh phúc để Ngọc Hoàng ban cho gia chủ nhiều sự may mắn và một năm mới yên ấm, sung túc.
Cách bày trí các món tết miền Trung cho mâm cỗ Tết
Được đặt trong vùng giao thoa giữa miền Bắc và miền Nam, mâm cỗ ngày Tết miền Trung kết hợp sự tráng lệ của cố đô Huế cùng nét truyền thống của miền Bắc và tính giản dị của miền Nam.
Trên đó, các món ăn quan trọng như gà luộc nguyên con, bánh tét, chả bò, nem chua, dưa món và bánh tổ được sắp xếp đầy đủ trên chiếc mâm tròn. Các món được chia sẻ trong các dĩa nhỏ, mỗi thứ một ít.
Mâm cúng 30 tết miền Trung
Trên mâm cỗ ngày Tết miền Trung thường được sắp xếp một cách khoa học và hợp lý để tạo ra một hình thức trang trí đẹp mắt nhất có thể.
Các món ăn như thịt gà, chả bò sẽ được dùng dĩa to để bày trí. Các khoảng trống trên mâm còn lại có thể được trang trí thêm với hoa mai hoặc cà rốt hình hoa. Các món như xôi, cơm sẽ được dùng dĩa tròn, nem và các món xào ăn kèm sẽ được dùng đĩa vuông, và canh sẽ được đựng trong tô vừa, đừng quá to để tránh chiếm diện tích trên mâm.
Với món bánh tổ, bạn có thể cắt bánh và để cả lá gói bánh, để mâm cỗ trong đẹp mắt và truyền thống hơn.
Khi bày mâm cỗ miền Trung ngày Tết, nên sử dụng bát, tô, chén, đũa, muỗng cùng tông màu, tất cả nên được đồng bộ về màu sắc để tránh gây rối mắt. Những món ăn giống nhau hoặc tương tự nhau như xôi và bánh tết không nên để chung với nhau.
Bạn có thể đặt chúng ở hai đầu của mâm để có sự hài hòa. Các món khác như chả giò, chả bò, chả lụa nên được đặt cách xa nhau. Nên để giá của món ăn gần với món ăn đó và nên để ở khu vực giữa của mâm cỗ.
Ẩm thực ngày tết miền Trung
Điều này, không những trong đẹp mắt hơn khi cùng kiến bàn thờ tổ tiên, mà khi dùng bữa, mọi người có thể dùng món tiện hơn, thể hiện được sự tinh tế.
Gợi ý và mẹo làm các món ăn tết miền trung
Để làm được các món ăn tết miền Trung và bày trí đúng phong cách bạn chỉ cần chuẩn bị một số món đơn giản dưới đây, vô cùng dễ.
Các món mặn trong ẩm thực ngày tết miền Trung
Vào dịp Tết, gà luộc là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ miền Trung. Để có được một mâm cỗ đúng phong cách, bạn nên mua và chuẩn bị thêm món thịt heo ngâm nước mắm – món đặc trưng của miền Trung. Ngoài ra, còn có những món ăn tiêu biểu khác như heo quay, vịt quay, các món bò, nem chua và đặc biệt là nem chua.
Các món mặn trong ẩm thực tết miền Trung – mâm cỗ miền Trung
Nếu bạn muốn có mâm cỗ miền Trung đúng phong cách, thì món gà luộc là món không thể thiếu. Bạn có thể mua gà luộc sẵn, nhưng để làm đặc biệt hơn thì bạn có thể tự luộc gà nguyên con cùng gia đình.
Để đảm bảo gà được luộc chín vàng đều mà không bị da dính vào thành nồi, bạn nên dùng nồi lớn phù hợp với kích thước gà. Nếu muốn tối ưu hơn, bạn có thể tham khảo các loại nồi luộc gà chuyên dụng.
Các món cuốn và gỏi trong mâm cỗ miền Trung
Món ăn đặc trưng của tết miền Trung là các loại gỏi như gỏi cá, gỏi mực, gỏi tôm, gỏi bưởi, gỏi đu đủ… Ngoài ra, các món cuốn như cuốn tôm, cuốn thịt, cuốn chay, cuốn lá thì được ưa chuộng không kém.
Tùy theo sở thích và phong cách của gia đình, bạn có thể điều chỉnh các món cuốn hoặc gỏi phù hợp. Tuy nhiên, thường thì người miền Trung ưa chuộng ăn cuốn hơn nên các món cuốn như bánh tráng, rau sống và các món ram cuốn, chả bò thường được bày trên mâm cỗ miền Trung ngày Tết.
Các món cuốn và gỏi trong ẩm thực ngày tết miền trung – mâm cỗ miền Trung
Món tráng miệng trong mâm cỗ miền Trung
hi nhắc đến ẩm thực Tết miền Trung, không thể không đề cập đến bánh Tổ – sản phẩm đặc trưng của họ nhà bánh Tết. Ngoài ra, còn có nhiều loại bánh khác cũng đặc trưng cho ngày Tết, như bánh ngũ sắc, bánh in bột nếp, bánh phục linh và các loại bánh đậu xanh khác.
Ngoài các loại bánh truyền thống, người miền Trung còn thường chuẩn bị các loại mứt như mứt gừng, mứt tắc, mứt bí đao, mứt đu đủ, mứt dừa,… được tạo hình đẹp mắt theo các hình bát cửu hay các con vật trong tứ linh.
Các loại trái cây trong mâm cỗ miền Trung
Việc sử dụng trái cây trong mâm cỗ ngày Tết là không thể thiếu, và ở miền Trung, các loại trái cây thường được dùng bao gồm trái lựu, đào, phật nhũ,… Một số địa phương ở miền Trung thường sẽ sấy khô các loại trái cây này và xếp chúng một cách đẹp mắt và ngăn nắp để cúng tổ tiên..
Kết luận về các món ăn mâm cỗ miền Trung
Tết là dịp trọng đại và mâm cỗ luôn là thứ cần được chuẩn bị và đẹp đẽ và thịnh soạn. Chúc bạn và gia đình của mình có một năm mới mạnh khỏe sung túc và tự tay làm được một mâm cỗ miền Trung ngày tết thật thịnh soạn.
Đừng quênbạn có thể thảo luận, tham khảo kinh nghiệm làm bếp cùng những mẹo nấu nướng để làm mâm cỗ ngày Tết đầy đủ, nhanh gọn và thơm ngon trong nhóm Yêu Bếp của Nội Thất Nam Anh. Bên cạnh đó, hội nhóm còn là nơi Nam Anh cập nhật nhiều công thức nấu ăn ngon, các chương trình ưu đãi đặc biệt dành riêng cho thành viên trong nhóm.
